Jeśli jesteś nauczycielką, lub nauczycielem oznacza to, że prawdopodobnie nie należysz jeszcze do pokolenia „Z” miłościwie nam panującego. To natomiast znaczy, że w szkole i w ogóle ucząc się obcowałeś raczej z tekstem pisanym, gdzie ewentualne ilustracje pojawiały się sporadycznie i miały na celu uatrakcyjnić lity tekst, a nie przekazać informację.
Dzisiejsze pokolenie wręcz żyje obrazem, większa ilość tekstu zniechęca młodzież do zapoznania się z treściami. Poniekąd to z pewnością znak czasów, ale nie stoi w sprzeczności z badaniami, które potwierdzają, że angażując obie półkule mózgu, również prawą, która odpowiada za przestrzenność i syntezę, a nie jak wcześniej uważano (i często wciąż to przekonanie jest widoczne w szkole) bazowanie jedynie na lewej półkuli, która jest naukowa, językowa, analityczna przynosi znacznie lepsze efekty i pozwala nam szybciej zrozumieć i zapamiętać nowe rzeczy.
Oparcie nauczania na obu półkulach zwiększa efektywność uczenia się, a wizualizacja zjawisk gramatycznych pozwala szybciej i pełniej zrozumieć przedstawiane nowe zagadnienia. Dodatkowo wprowadzanie graficznych schematów i obrazów wyrywa uczniów z przewidywalnego rytmu lekcji, zrywa z monotonią, rutyną i zaciekawia ucznia, a to jest szczególnie cenne, ponieważ otwiera słuchaczy na nowe zagadnienia, które zamierzamy przekazać.
Na szczęście obecnie mamy coraz więcej pomocy i materiałów, by pokazywać uczniom gramatykę w sposób wizualnie atrakcyjny. W tym artykule powiem o tym, co ostatnio wpadło w moje ręce i co uważam za wartościowe oraz powiem jak łatwo przygotować autorskie grafiki (bez płacenia i bez talentu 😉 ).
Z pomocą przychodzą nam nawet podręczniki szkolne, dzięki czemu uczniowie mają stymulujące materiały na wyciągnięcie ręki.
Oto kilka przykładów z podręcznika Schritte International Neu. Uważam, że to bardzo ważne, by uczniom od początku pokazywać, że niemiecki to nie zbiór abstrakcyjnych tabelek, tylko logiczny system, a za pomocą tego typu grafik jest to znacznie łatwiejsze:
Ostatnio w księgarni wpadła mi w ręce również Niemiecką Gramatykę Obrazkową wydawnictwa PONS. To ciekawa propozycja w na tle tradycyjnych repetytoriów, jest bardzo bogato i estetycznie ilustrowana i przyjemnie się z niej korzysta, jednak schematów i grafik pomagających w zapamiętaniu poszczególnych zagadnień nie jest aż tak dużo, być może nie wszystko da się przedstawić w taki sposób. To po prostu ładnie wydana książka do gramatyki. W każdym razie pozycja godna uwagi. Poniżej przykład:
Jeśli jednak mamy jakiś pomysł, a materiałów brak, polecam stworzyć wizualizację samodzielnie. Podpowiem kilka przykładów i narzędzi.
Mapa myśli
Mapa myśli to sposób na całościowe przedstawienie danego zagadnienia w sposób schematyczny, a nie linearny. Dzięki temu uczeń wie, czego może się spodziewać, wie jak ma ustrukturyzować sobie naukę, schemat daje poczucie przewidywalności i bezpieczeństwa, bo wie, jak temat wygląda „z lotu ptaka”.
Jak stworzyć taką mapę myśli, a może chciał(a)byś polecić takie narzędzie uczniom. Z moich poszukiwań wynika, że jest ich naprawdę sporo, niektóre są płatne, inne nie, nawet Canva wprowadziła kilkadziesiąt planszy pod tworzenie map myśli. Inne programy to np.: Bubble.us , Freeplane, XMind, Mind24 .
Czas na zabawy z Canvą!
Niektóre prawidłowości nie są tak skomplikowane jak powyższy „Dativ”. Jeśli chcemy utworzyć prostą grafikę ilustrującą jakąś zasadę zrobimy to w prostym i darmowym programie graficznym canva.
Poniżej kilka grafik, które „zaprojektowałam” (w cudzysłowie, bo „projektować” uważam za duże i poważne słowo jak na swoje proste poczynania). Zaznaczam, że nie potrafię rysować, wszystko co widzisz poniżej to wykorzystanie gotowych darmowych elementów w programie canva. Te pomysły możesz przenieść również na tablicę lekcyjną.
Jeśli uczniowie nie mogą zapamiętać czy Akkusativ to biernik, czy celownik możesz napisać pierwsze cztery litery alfabetu na tablicy i powiedzieć, że nazwa niemiecka i polska „trzymają się” blisko siebie:
Jeśli chcesz w sposób humorystyczny wyjaśnić uczniom funkcję ruchu i stateczności biernika i celownika możesz narysować taką prostą grafikę- spadający (czyli ruszający się) człowiek krzyczy „Aaaaaaa” jak Akkusativ, a następnie słyszymy „Dup!” człowiek spadł, nie rusza się, stateczność, więc jest Dativ 😉 . Zaznaczam, że sam pomysł nie jest mój, napotkałam go gdzieś w Internecie, ale nie potrafię niestety przypomnieć sobie gdzie.
Ile razy Twoi uczniowie pomylili niemieckie „100” z angielskim? Możesz powiedzieć, żeby skojarzyć tę liczbę z psami (może nawet setką psów ;)), bo psy to Hunde i wystarczy dołożyć +rt. Myślę, że łatwiej będzie zapamiętać to połączenie taką grafiką:
Jak zapamiętać odmianę czasownika „haben” nie odnosząc się do utworu Rammsteina? Można narysować odlatujące na chmurce / baloniku / latawcu / motylu / … literę „b” w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej.
Ach ten Perfekt… Jako, że większość czasowników w czasie przeszłym łączy się z „haben” łatwiej powiedzieć, kiedy jest z „sein” np. tak:
I na koniec jeszcze przyimek czasu „od”:
Możesz wykorzystać wszystkie grafiki mojego autorstwa (7 ostatnich zdjęć).
Napisz proszę w komentarzu, czy również uważasz, że wizualne przedstawienie gramatyki jest ważne i jakie są Twoje doświadczenia, ulubione graficzne sposoby. 🙂 Fanie byłoby uczyć się od siebie nawzajem!
Martyna
_______________________________________
Artykuł powstał we współpracy z wydawnictwem Hueber.